Odpowiedź na pytanie „jak zaliczać, jak księgować wpłaty dłużnika?” z pozoru wydaje się nie nastręczać problemów. Przepis art. 451 kc wydaje się być jasny. Ale z doświadczenia wiem, że wielu przedsiębiorców czy też ich księgowi powielają jeden schemat: wpłaty jakkolwiekby nie były opisane zaliczają na faktury najstarsze.
Jak może to skomplikować sytuację wie tylko ten kto się sparzył i w procesie o zapłatę boleśnie uświadomiono mu, że faktury których zapłaty dochodzi są rozliczone – bo tak wskazał w tytule przelewu dłużnik, zaś roszczenia z faktur na które wierzyciel nieprawidłowo zaliczył wpłaty – przedawniły się.
Niedawno w jednym procesie, tknęło mnie aby sprawdzić poprawność podawanych przez wierzyciela informacji dotyczących zaliczania wpłat dokonywanych przez dłużnika. Po przesłaniu mi skanów przelewów okazało się, że dłużnik opisywał każdą wpłatę. W większości przelewów wskazywał faktury najstarsze wskazane w pozwie, jednak w kilku przelewach wskazał faktury nie objęte pozwem. Oczywiście księgowość wierzyciela wszystkie wpłaty zaliczyła na faktury najstarsze.
Jak zatem prawidłowo zaliczać wpłaty dłużnika?
Jakie są w tym zakresie granice uprawnień dłużnika dokonującego wpłaty i otrzymującego ją wierzyciela?
O kolejności zaliczania wpłat dłużnika stanowi przepis art. 451 kodeksu cywilnego
§1. Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne.
§2. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu.
§ 3. W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych – na poczet najdawniej wymagalnego.
Wierzycielu:
- jeśli masz jedno roszczenie wobec tego samego dłużnika zaś ten dokonuje wpłaty i wskazał w tytule przelewu numer faktury zobowiązany jesteś zaliczyć wpłatę na poczet tejże faktury ale…możesz w pierwszej kolejności rozliczyć odsetki z tejże faktury (i tylko z tej) zaś w dalszej kolejności należność główną. W takiej sytuacji nie jesteś zobowiązany sam z siebie informować dłużnika o sposobie zaliczenia wpłaty zaś pokwitowanie jesteś zobowiązany wystawić jedynie na żądanie dłużnika.
- jeśli masz kilka roszczeń wobec tego samego dłużnika zaś ten dokonuje wpłat i wskazał w tytule przelewu numer faktury zobowiązany jesteś zaliczyć wpłatę na poczet tejże faktury ale…możesz w pierwszej kolejności rozliczyć odsetki z tejże faktury (i tylko z tej) zaś w dalszej kolejności należność główną. Także w takiej sytuacji nie jesteś zobowiązany sam z siebie informować dłużnika o sposobie zaliczenia wpłaty zaś pokwitowanie jesteś zobowiązany wystawić jedynie na żądanie dłużnika.
- jeśli dłużnika ma kilka długów wobec Ciebie i nie wskazał w tytule przelewu na co dokonuje wpłaty – inicjatywa należy do Ciebie ale powinieneś wręczyć dłużnikowi pokwitowanie z informacją o sposobie zaliczenia wpłaty i dopiero gdy ten się nie sprzeciwi i pokwitowanie przyjmie – Twoje zaliczenie wpłaty można uznać za prawidłowe. Jeśli jednak dłużnik odmówi przyjęcia pokwitowania – nie traci uprawnienia do zarachowania wpłaty.
- jeśli dłużnik nie wskazał na co chce przeznaczyć wpłatę zaś Ty również nie poinformowałeś go na co zaliczasz wpłatę – wówczas rozliczasz długi najstarsze, najbardziej wymagalne.
- jeśli uzyskujesz wpłaty w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym nie rozliczasz według ww. reguł a zgodnie z przepisami prawa egzekucyjnego lub upadłościowego
Pozostałe wpisy
Bez kategorii
Egzekucja
Proces sądowy
/
2023-11-23
Niedawno skierowałem do egzekucji wyrok uzyskany w wyniku tzw. skargi pauliańskiej. Zastanawiasz się co to takiego jest skarga pauliańska i jak działa? Spieszę z wyjaśnieniem 😉 Czym jest skarga pauliańska? To narzędzie prawne, które pozwala wierzycielom na ochronę swoich interesów w sytuacji, gdy dłużnik podejmuje działania mające na celu utrudnienie lub uniemożliwienie zaspokojenia roszczeń wierzyciela. […]
Czytaj więcej
Bez kategorii
Egzekucja
/
2023-03-23
Jakiś czas temu pisałem o tym jak udało mi się pomóc wierzycielowi a w zasadzie wierzycielce w egzekucji z nieruchomości w covidzie. Ciekaw jesteś jak zakończyła się ta historia? Wbrew pozorom optymistyczny koniec tamtego wpisu okazał się dopiero początkiem prawdziwego galimatiasu 🙂 Posłuchaj: Rzut oka wstecz Historia zaczęła się w grudniu 2020 roku. Wtedy to […]
Czytaj więcej
Egzekucja
/
2021-09-02
Piszę uradowany – gdyż udało mi się pomóc wierzycielowi. Proces sądowy czy egzekucja zakłada równowagę stron i przepisy powinny ją zapewniać. Wielu uznaje wierzycieli za stronę silniejszą. Tak jednak nie jest: to dłużnicy są cieszą się przywilejami i są faworyzowani. Wiem co czują wierzyciele bezskutecznie próbujący odzyskać swoje pieniądze. Często napotykają na opór nie tylko […]
Czytaj więcej