Kiedy zabezpieczysz bez wzmianki o wykonalności

Myślałem, że ta kwestia nie wymaga wyjaśnień –  ale skoro nie wie o tym referendarz sądowy to tym bardziej ma do tego prawo czytelnik nie będący prawnikiem. Do obsługiwanej przeze mnie firmy trafiło wezwanie które brzmiało mniej więcej tak: „Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych zgodnie z zarządzeniem referendarza sądowego zobowiązuje wnioskodawcę do usunięcia przeszkody wpisu poprzez przedłożenie nakazu zapłaty zaopatrzonego we wzmiankę o wykonalności zgodnie z art. 743 § 2 k.p.c. w terminie 7 dni pod rygorem 7 dni pod rygorem oddalenia wniosku.” (tu po kliknięciu możesz zobaczyć skan wezwania: hipoteka wezwanie)

Przepis na który powołano się w wezwaniu brzmi  następująco:

art. 743 kodeksu postępowania cywilnego

§ 1. Jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym, z tym jednak, że sąd nadaje postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzulę wykonalności z urzędu. W razie zbiegu zabezpieczenia udzielonego przez sąd i organ administracyjny przepisy art. 773 i art. 774 nie mają zastosowania, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w art. 751.

§ 2. Jeżeli z uwagi na swą treść postanowienie podlega wykonaniu w inny sposób, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące tego sposobu. Podstawą przeprowadzenia postępowania jest wtedy postanowienie zaopatrzone z urzędu przez przewodniczącego we wzmiankę o wykonalności.

§ 3. Jeżeli wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu zostało uzależnione od złożenia przez uprawnionego kaucji na zabezpieczenie roszczeń obowiązanego, powstałych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu, sąd nadaje mu klauzulę wykonalności albo przewodniczący zaopatruje je we wzmiankę o wykonalności, po złożeniu kaucji.

 

Możesz pomyśleć: co w tym dziwnego – pewnie wnioskodawca złożył wniosek niekompletny albo posiadający braki formalne i został wezwany do usunięcia przeszkody.

Sęk w tym, że przeszkoda w dokonaniu wpisu tego wpisu faktycznie nie zaistniała i przeszkody takiej nie było gdyż nakaz zapłaty będący podstawą wniosku nie musiał mieć takiej wzmianki.

Powiesz: jak to możliwe skoro przepis na które powołuje się wezwanie jasno wymaga wzmianki o wykonalności.

Otóż do wniosku załączony był nieprawomocny nakaz zapłaty – z tymże był to nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Taki nakaz nie wymaga wzmianki o wykonalności aby móc go wykorzystywać do zabezpieczenia. Taki nakaz z mocy prawa już z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia bez konieczności potwierdzenia tego przez sąd.

Stanowi o tym wyraźnie w § 1 art. 492 k.p.c.: § 1. Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności.

Jak widzisz w tej sytuacji wniosek o nadanie wzmianki wykonalności byłby bezprzedmiotowy gdyż sam przepis wyraźnie przewiduje prawo zabezpieczenia na podstawie takiego nakazu już z chwilą wydania. Także teoretycznie odbierając chwilę po wydaniu taki nieprawomocny i „jeszcze gorący” 🙂 nakaz możesz zająć rachunki bankowe dłużnika, wierzytelności czy nawet wpisać hipotekę przymusową (wniosek o którym dzisiaj wspomniałem dotyczył własnie wpisu takiej hipoteki).

Możliwość wpisu hipoteki przymusowej na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty została potwierdzona przez Sąd Najwyższy już dawno temu – także temat wydawałoby się okrzepł i nie budzi kontrowersji.

Jeśli chciałbyś poznać motywy takiego stanowiska polecam uzasadnienie: uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2003 r., III CZP 92/03 czy uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 III CSK 326/13

Pewnie się zastanawiasz dlaczego wierzyciel, który uzyskał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym jest uprzywilejowany w stosunku do innych wierzycieli: nie nie musi wnioskować o wzmiankę o wykonalności czy czekać do uprawomocnienia się orzeczenia. Otóż takie wierzyciel musi się wcześniej postarać 🙂

Pisałem o tym nieraz ale dla przypomnienia poniżej linki do moich niektórych wpisów o postępowaniu nakazowym:

Przykład dlaczego warto zadbać o nakaz w nakazowym

Warto zadbać o nakazowe: powód płaci mniej

Pieniądze i czas, czas i pieniądze – dlatego właśnie postępowanie nakazowe

Co powinna zawierać faktura

A teraz puenta 😉

Przepis art. 743 k.pc. znajduje się w części drugiej kodeksu postępowania cywilnego dotyczącej postępowania zabezpieczającego zaś art. 492 k.p.c. w części pierwszej tego kodeksu dotyczącej postępowania rozpoznawczego. Trzeba pamiętać, że regulacje dot. zabezpieczenia mogą być w różnych miejscach.

Może to umknąć tym którzy zajmują się tym na co dzień a tym bardziej tym którym trafia się to sporadycznie. Mój klient też tego nie wiedział ale wiedział do kogo się zwrócić. Wierz mi: skorzystanie w takich (i innych) przypadkach z pomocy prawnika wydaje się jeśli nie: konieczne to z całą pewnością: pożądane.

Autor: Leszek Bloch

2018-02-28