Małżonkowie jako wspólnicy spółki cywilnej. Dług, egzekucja, hipoteka.

Czy prawo majątkowe może jednocześnie przynależeć do majątku spółki cywilnej i majątków osobistych lub majątku wspólnego małżonków będących wspólnikami? Tak można w skrócie przedstawić wątpliwości jakie targały starszym referendarzem rozpatrującym wniosek o wpis hipoteki na nieruchomości należącej do małżonków będących zarazem wspólnikami spółki cywilnej. Wątpliwości te legły u podstaw postanowienia o oddaleniu wniosku o wpis hipoteki.

Przyznam, że po przeczytaniu postanowienia o odmowie wpisu hipoteki byłem naprawdę zdumiony. Nie dlatego, że odmawiam komukolwiek prawa do błędów. (Jak napisałem w komentarzu pod niedawnym artykułem : nikomu (także i sobie ? ) nie odbieram prawa do pomyłek 🙂 Natomiast wywód zawarty w uzasadnieniu postanowienia zaskoczył mnie bardzo, a osobę nie będącą prawnikiem mógł nawet przekonać.

O ile prawnik nie powinien mieć problemu z wyciągnięciem prawidłowych wniosków to mogę sobie wyobrazić, że wierzyciel nie korzystający z pomocy prawnika może przyjąć pogląd zawarty w uzasadnieniu za prawidłowy i obowiązujący i w konsekwencji nie zabezpieczy swojej należności. Dlatego też w celach poznawczych obszerny i kluczowy fragment uzasadnienia prezentuję  tutaj zaś jeśli w podobnej sytuacji otrzymasz odmowę wpisu hipoteki zalecam kontakt z radcą prawnym lub adwokatem.

Dla jasności: złożyłem oczywiście skargę na postanowienie o odmowie wpisu hipoteki.

Wbrew temu co można wyczytać w uzasadnieniu masy majątkowe majątku wspólników spółki cywilnej będących małżonkami oraz ich majątku wspólnego objętego wspólnością ustawową nie stanowią dwóch odrębnych i nie przenikających się zbiorów praw majątkowych.

Okoliczność, że określone prawo majątkowe np. własność nieruchomości wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków nie oznacza, że prawo to nie może wchodzić w skład wspólnego majątku wspólników spółki cywilnej. Ani kodeks cywilny ani kodeks rodzinny i opiekuńczy nie znają takiego rygorystycznego wyłączenia.

Prawdą jest  że majątki te służą różnym celom, to jest majątek spółki cywilnej służy celowi gospodarczemu zaś majątek wspólny małżonków ma służyć przede wszystkim ochronie rodziny niemniej zysk wypracowany w ramach wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego na podstawie umowy spółki cywilnej małżonków służy również ochronie założonej przez nich rodziny.

W sprawie omawianej dłużnikami solidarnymi byli małżonkowie – wspólnicy spółki cywilnej. Klauzula wykonalności została nadana w stosunku do każdego z nich zaś nieruchomość objęta była prawem wspólności ustawowej małżeńskiej – co powinno wykluczać wszelkie wątpliwości.

Umowa spółki cywilnej nie jest przeszkodą przeciwko wpisaniu hipoteki na nieruchomości stanowiącej majątek wspólny małżonków jeżeli tytuł wykonawczy zaopatrzony jest w klauzulę wykonalności przeciwko obojgu małżonkom. Wszak według art. 41 k.r.o. zaspokojenia z majątku wspólnego może żądać nawet wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków o ile uzyska klauzulę wykonalności w trybie 787 i nast. k.p.c.

Nie ma też znaczenia, przez jakie wydziały sądów (gospodarczy czy też cywilny) zostały wydane nakazy zapłaty na podstawie których wnioskodawca żąda wpisania hipoteki przymusowej na nieruchomości. Idąc tokiem rozumowania przedstawionym w zaskarżonym przeze mnie postanowieniu każde orzeczenie przeciwko wspólnikom spółki cywilnej będących małżonkami wydane w przez wydział gospodarczy nie mogłoby być egzekwowane ze składników majątku wspólnego małżonków zaś wydane przez inny wydział np. cywilny już tak. Brak jest jakiejkolwiek podstawy dla czynienia takiego rozróżnienia w oparciu o wydział sądu, który wydał nakaz zapłaty.

Jak już wspomniałem zaskarżyłem w/w postanowienie o odmowie wpisu hipoteki.

Sąd rozpatrujący skargę uwzględnił ją w całości i wpisał hipotekę.

Mam nadzieję, że opis w/w ta uświadomi Ci że sprawa którą odpuszczasz jako straconą wcale nie musi taką być.

Jeśli chciałbyś zapoznać się z niektórymi moimi wpisami ze spółką cywilną w tle – podaję je poniżej:

Weksel (wspólników) spółki cywilnej

Pozew przeciwko spółce cywilnej (wspólnikom)

Pozew (wspólników) spółki cywilnej

Możesz zerknąć także na wpisy dotyczące spółki cywilnej na innych blogach np: tu czy tu albo  – jeśli chciałbyś zgłębiać wiedzę o spółce cywilnej w sposób kompleksowy – śledzić bloga tematycznego poświęconego spółce cywilnej.

Autor: Leszek Bloch

2018-03-15