Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółek osobowych w Trybunale Konstytucyjnym

Uwaga: ważna rzecz dla wierzycieli spółek osobowych tj: jawnych, partnerskich, komandytowych i komandytowo-akcyjnych, jak i dla wspólników takich spółek.

Za kilka dni (termin ogłoszenia orzeczenia przewidziany jest na 3 października 2017 godz. 13.00) Trybunał Konstytucyjny oceni zgodność z Konstytucją RP dosyć przepisu dosyć istotnego dla każdego kto otarł się o egzekucję, a mianowicie przepisu art. 778¹ k.p.c. – dotyczącego odpowiedzialności wspólników spółek osobowych za zobowiązania tych spółek.

Wspomniany przepis pozwala nadać tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce – klauzulę wykonalności przeciwko takiemu wspólnikowi spółki osobowej, który ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania – w przypadku gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna lub nawet bez przeprowadzania egzekucji jest oczywiste, że taka będzie.

Wspomniany przepis art. 778¹ k.p.c. ma obecnie brzmienie następujące:

Tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub spółce komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna.

Zauważyłeś warunek bezskutecznej egzekucji przeciwko spółce? Odpowiedzialność ww. wspólników jest nieograniczona – ale subsydiarna, inaczej posiłkowa tj. możliwa dopiero po wykazaniu bezskutecznej egzekucji wobec spółki.

Jeśli jesteś ciekaw kto i na jakich zasadach ponosi odpowiedzialność w poszczególnych typach spółek osobowych przeczytaj:

• ad. spółki jawnej: art. 22 § 2 k.s.h
• ad. spółki partnerskiej: art. 22 § 2 k.sh w zw. z art. 89 k.s.h i 95 k.s.h.
• ad. spółki komandytowej: art. 22 § 2 k.s.h w zw. z art. 103 k.s.h
• ad. spółki komandytowo – akcyjnej: art. 22 § 2 k.s.h w zw. z art. 103 k.s.h i art. 126 § 1 pkt.2 k.s.h.

Wspomniany przepis nie dotyczy np: komandytariusza w spółce komandytowej czy akcjonariusza w spółce komandytowo-akcyjnej.

W sprawie którą anonsuję skargę konstytucyjną o zbadanie wspomnianego przepisu z Konstytucją RP złożył były wspólnik spółki jawnej przekształconej następnie w spółkę komandytowo-akcyjną. Dodam, że po przekształceniu ww. wspólnik został akcjonariuszem (a nie odpowiadającym w sposób nieograniczony komplementariuszem) po czym zbył akcje osobie trzeciej, zaś powództwo przeciwko spółce jawnej zostało wytoczone po dniu jej przekształcenia w spółkę komandytowo -akcyjną (spółka jawna w dacie wniesienia pozwu figurowała jeszcze w KRS mimo że de facto z uwagi na przekształcenie nie powinna).

(O odpowiedzialności wspólników spółki osobowej przekształcanej w inną spółkę osobową dowiesz się przeczytawszy treść art. 584 k.s.h.)

Wracając do będącej przedmiotem niniejszego wpisu skargi SK 31/15:

Skarga ta dotyczy zbadania zgodności art. 778¹ kodeksu postępowania cywilnego z:

1) art. 45 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim umożliwia sądowi nadanie tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce osobowej klauzuli wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi tej spółki ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, w tym przeciwko osobie, której przysługiwał status byłego wspólnika już w chwili powstania stanu zawisłości sprawy, w której wydany został tytuł wykonawczy,

2) art. 77 ust. 2 Konstytucji RP w zakresie, w jakim umożliwia sądowi nadanie tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce osobowej klauzuli wykonalności przeciwko byłemu wspólnikowi tej spółki ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, w tym przeciwko osobie, której przysługiwał status byłego wspólnika już w chwili powstania stanu zawisłości sprawy, w której wydany został tytuł wykonawczy i jednocześnie w zakresie, w jakim nie przewiduje trybu, w jakim były wspólnik spółki mógłby podnosić zarzuty wobec roszczenia objętego tytułem egzekucyjnym.

A co Ty o tym sądzisz? 🙂

Z treścią skargi zapoznasz się tutaj: Skarga Konstytucyjna SK_31_15

Stanowisko Sejmu zobaczysz tu: SK_31_15_stanowisko Sejmu

Stanowisko Prokuratora Generalnego poznasz tu: SK_31_15_Stanowisko Prokuratora Generalnego

Co ciekawe: stanowiska Sejmu oraz Prokuratora Generalnego są przeciwstawne 🙂

Polecam też zapoznanie się z artykułem bloga o podobnej tematyce a mianowicie dotyczącej odpowiedzialności przedsiębiorcy jednoosobowego przekształconego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością: Odpowiedzialność jednoosobowego przedsiębiorcy przekształconego w spółkę

Autor: Leszek Bloch

2017-09-26