VAT w egzekucji: bolesne konsekwencje dla wierzycieli za błąd komornika

W poprzednim wpisie zasygnalizowałem, że wierzyciele mogą odczuć na własnej skórze skutki uchwały SN  (III CZP 97/17) odmawiającej komornikom prawa doliczenia podatku VAT do opłaty egzekucyjnej?

Otóż odczuwają.

Dzieje się tak w postępowaniach uwzględniających skargę dłużnika na czynności komornika w postaci doliczenia VAT do opłaty egzekucyjnej. Ustalenia kosztów postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny dokonuje z urzędu, we własnym zakresie i wierzyciel nie ma na to wpływu.

Zapytasz pewnie: dlaczego wierzyciel ma odpowiadać za błąd komornika skoro nie ma wpływu na ustalenia komornika w zakresie kosztów  ?

Otóż:

• komornik w postępowaniu egzekucyjnym jest organem egzekucyjnym – a nie uczestnikiem (stroną) postępowania egzekucyjnego
• koszty egzekucji prowadzonej przez komornika ustalane są przez ten organ (komornika) i na postanowienie w tym przedmiocie służy stronom skarga do sądu pierwszej instancji
• w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji wszczętym na skutek skargi na czynności komornika – komornik nie ma statusu strony.
• zwrot kosztów procesu może nastąpić jedynie między stronami

Jako organ egzekucyjny komornik nie ma uprawnień do kwestionowania decyzji sądu i jedynie wyjątkowo na podstawie wyraźnego upoważnienia przepisu (art. 770 k.p.c) komornikowi przysługuje zażalenie na postanowienie sądu w przedmiocie ustalenia kosztów egzekucji i wówczas po oddaleniu jego zażalenia może zostać obciążony kosztami postępowania zażaleniowego Natomiast nie można obciążyć komornika kosztami uwzględnionej przez sąd skargi.

Ponieważ zwrot kosztów procesu może nastąpić tylko między stronami a w postępowaniu wywołanym skargą na czynności komornika – komornik nie traci statusu organu egzekucyjnego to nie ma możliwości obciążenia go kosztami postępowania skargowego.

Skutki uwzględnionej przez sąd skargi dłużnika na czynności komornika odczuje wierzyciel jako strona postępowania egzekucyjnego – chyba że sąd zastosuje odstępstwo od ogólnej reguły odpowiedzialności za wynik postępowania (w przypadku uwzględnienia skargi dłużnika koszty skargi ponosi wierzyciel jako inicjujący postępowanie) na rzecz zasady słuszności tj. jeśli dostrzeże szczególne okoliczności uzasadniające odstępstwo.

Nie ukrywam, że niniejszy artykuł piszę tuż po złożeniu skargi na postanowienie referendarza zasądzającego od wierzyciela na rzecz dłużnika koszty postępowania wywołanego skargą dłużnika na czynności komornika w postaci doliczenia VAT do opłaty egzekucyjnej. W skardze tej powołuję się właśnie na zasadę słuszności 🙂

Co pozostaje wierzycielowi jeśli sąd ostatecznie obciąży go kosztami wniesionej przez dłużnika skargi w przedmiocie VAT od opłaty egzekucyjnej?

Odpowiedź na to daje art. 23 ust.1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji:

„Komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności”

Autor: Leszek Bloch

2017-08-22